“Emakumeak errespetatuz, askatasunean eta berdintasunean ospatzen diren jaiak. Eraso sexistarik eta intolerantziarik gabeko jaiak”, aldarrikatu ditu Nafarroako Gobernuko Lehendakari, Maria Chivitek, Nafarroako Berdintasunerako Institutuaren (NABI) ‘Nafarroa jaia da. Erasotzaileak stop’ kanpaina babestuz.
Javier Remirez lehendakariordearekin eta Eva Isturiz INAIko zuzendari gerentearekin batera, Chivite lehendakariak berdintasunaren aldeko eta indarkeria matxistaren aurkako konpromisoa hartzeko eskatu die nafar herritarrei, gaur goizean Nafarroako Jauregian emakumeen aurkako indarkeria koordinatzeko Erakundeen arteko III. Akordioaren Batzorde Iraunkorra egin ondoren.
“Une guztiz kritiko eta erabakigarri batean gaude”, adierazi du Chivitek. “Ezin dugu onartu atzerapauso bakar bat ere, ezta urtetako lana iraultzea ere. Emakumeen aurkako indarkeria giza eskubideen urraketa larria da, eta desberdintasun-adierazpen handiena da. Baina hura geldiarazteko, hura ezagutzeko premisa behar da. Horregatik, erakundeetan dagoen negazionismoa da lan eskerga honetan izan dezakegun etsairik txarrena”.
Chivite lehendakariak adierazi du ez duela onartuko emakumeen eskubideetan, baliabideetan eta lege- eta erakunde-babesean inolako murrizketarik edo atzerapenik. “Ezin dugu onartu bigarren mailako herritarrak izatea, edo, zuzenean, baldintza, aukera eta eskubide berdinetan pertsona gisa aitortuak ez izatea”, ziurtatu du.
Bestalde, Javier Remirez Lehendakaritza, Berdintasun, Funtzio Publiko eta Herrizaingoko kontseilariak kanpainari buruz adierazi du gizonek zeregin aktiboa izan behar dutela emakumeen aurkako indarkeriaren aurkako borrokan. “Gizonek erasotzaileengana jotzea nahi izan dugu, jarrera eta portaera matxistak ez direla ordezkatzen eta ez direla onartzen ikusaraziz”.
Erakundeen arteko elkarlana
Gaur goizean, Emakumeen aurkako indarkeriaren aurrean koordinatzeko erakundeen arteko III. Akordioaren Batzorde Iraunkorraren bileraren buru izan da presidentea, eta, horren aurrean, emakumeen aurkako indarkeria desagerrarazteko erakundeen artean egindako lanaren garrantzia nabarmendu du.
“Indarkeria horren ukapenaren aurrean, legeak eta politika publikoak zalantzan jartzearen aurrean, inoiz baino elkartuago egon behar dugu, eta emakumeen aurkako indarkeriak zer den eta zer dakarren termino guztietan eta zeharka jorratzeko lan garrantzitsu horrekin konprometitutako erakunde eta eragile guztiek elkarlanean jardun behar dugu”, azpimarratu du.
Halaber, lehendakariak berretsi egin du Nafarroako Gobernuak gai horrekin duen konpromisoa, eta eskerrak eman dizkie administrazio, erakunde eta entitate ezberdinetako profesionalei. “Erakundeen arteko III. Akordioa sinatu duten eragile guztiek emakumeen aurkako indarkeriaren arloan jarduteko duten konpromisoak orain arte izandako intentsitate eta uste berarekin jarraituko du”, egiaztatu du.
Bilera Nafarroako Jauregian egin da, eta bertan parte hartu dute akordioa sinatu duten erakundeetako ordezkariek: Jose Luis Arasti Espainiako Gobernuaren Nafarroako ordezkariak, Joaquín Galve Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiko lehendakariak, José Sánchez Nafarroako Foru Komunitateko fiskal nagusiak eta Juan Carlos Castillo Nafarroako Udal eta Kontzejuen Federazioko lehendakariak. Nafarroako Gobernuaren aldetik, lehendakariaz gain, lehendakariorde eta Lehendakaritza, Berdintasun, Funtzio Publiko eta Barne kontseilaria, Javier Remirez, eta INAIko zuzendari kudeatzailea, Eva Isturiz, izan dira.
Bileran, Erakundeen arteko III. Akordioaren sinatzaileek erabaki dute Jarraipen Batzordeak ezohiko bilera egingo duela datozen egunetan, asteburuan Iruñean izandako hilketa matxista dela eta, kasu zehatz hori aztertzeko. Hilketa edo eraso larrien aurrean ezohiko bilkurak deitzea Jarraipen Batzordean erabaki zen joan den otsailean.
Arreta Integraleko Taldeen 1.384 arreta (emakumeak eta adingabeak)
Bileran, INAIk Jarraipen Batzordean parte hartzen duten erakunde guztien laguntzarekin egindako 2022ko akordioaren betetze-mailaren jarraipenari eta ebaluazioari buruzko urteko txostenaren datuak jakinarazi dira.
Datu horien arabera, Genero-indarkeriaren Biktimei Arreta Integrala Emateko Taldeek 1.320 emakume eta 64 seme-alaba artatu zituzten iaz. %50ek gizarte-arreta jaso zuten; %17k, psikologikoa; %21ek, hezkuntzakoa; eta %12k, legezkoa. Bestalde, larrialdi-zentroak, harrera-etxeak eta 5 egoitza-pisuk osatutako harrera-baliabideek 285 pertsona artatu zituzten: 141 emakume eta 144 adingabe.
Nafarroako lau abokatuen elkargoek ematen duten Emakumearen Arretarako Zerbitzuaren (NSA) bidez ere jasotzen dute laguntza legala biktimek. Iaz 1.086 emakumeri eskaini zieten legezko arreta (2021ean baino %18 gehiago) eta beste 1.006 aholkatu zituzten, 2021ean baino %36 gehiago.
Azkenik, 2022an, 202 emakumek behar izan zuten nolabaiteko babesa. Horietatik 142k arretarako telefono-zerbitzuaren bidez jasotzen dute, beste 54k bitarteko telematikoen bidez eta 6 biktimak babes pertsonal iraunkorra dute.
5,28 salaketa egunero polizia-gorputzetan 2022an
Polizia-gorputzetan egindako salaketei dagokienez, txostenak jasotzen du 2022an 1.929 salaketa jarri zirela, batez beste 5,28 salaketa egunero, aurreko urtean baino %17,69 gehiago.
Foruzaingoak erregistratu ditu salaketa gehien, 818 (% 42,41); Guardia Zibilak 432 (% 22,40); Iruñeko Udaltzaingoak 352 (%18,25); eta Polizia Nazionalak 327 (% 16,95).
Salerosketaren biktima diren emakumeak
Txostenak Foru Komunitateko salerosketaren biktimei buruzko datuak ere jasotzen ditu. Iaz 118 emakume atzeman ziren egoera horretan, 2021ean baino %20 gutxiago. Emakumeak 15 herrialdetakoak dira.
Profil ohikoena atzerriko emakume batena da, gehienbat Nigeriakoa (% 67), 30 eta 39 urte artekoa (% 37). Txostenean adierazten denez, 4 emakumetik 1ek baino ez du salatzen prostituitzen dituen sarea.